سوارکاری یکی از تفریحات کهن و باشکوهی است که در بسیاری از فرهنگ‌ها جایگاه ویژه‌ای داشته است. آشنایی با اصطلاحات اسب سواری نه‌تنها برای مبتدیان، بلکه برای حرفه‌ای‌های این رشته ضروری است. این مقاله، راهنمایی کامل است برای تمام کسانی که می‌خواهند دنیای جذاب سوارکاری را بهتر درک کنند.
رایج‌ترین اصطلاحات اسب سواری
اصطلاحات عمومی سوارکاری شامل مواردی است که در تمام جنبه‌های این رشته ورزشی به کار می‌رود درصورتی‌که شما در یک باشگاه سوارکاری معتبر ثبت‌نام کرده باشید مربیان تمامی اصطلاحات عمومی و تخصصی در این رشته را به شما توضیح می‌دهند؛ بنابراین آشنایی با این اصطلاحات به سوارکاران کمک می‌کند تا با تجهیزات، حرکات و اصول سوارکاری آشنایی داشته باشند.
قدم
همان‌طور که می‌دانید که یکی از حرکات پایه و ابتدایی اسب‌ها قدم است که به‌عنوان آرام‌ترین و طبیعی‌ترین گام در بین تمام حرکات شناخته می‌شود این حرکت چهارزمانه است، به این معنا که هریک از چهارپای اسب به‌صورت جداگانه و متوالی روی زمین قرار می‌گیرند. در قدم، هیچ‌گاه تمام پاهای اسب همزمان از زمین جدا نمی‌شود، و این ویژگی باعث می‌شود که تعادل اسب و سوارکار به‌خوبی حفظ شود.
یورتمه
یکی دیگر از اصطلاحات اسب سواری یورتمه است. یورتمه که از حرکات پایه و مهم در سوارکاری است بین قدم و چهارنعل قرار دارد. این حرکت دونفره و پر انرژی است و بسیار مهم است که سوارکار بتواند تعادل خود را حفظ کند همان‌طور که در آموزش اسب‌سواری یورتمه آمده است اسب در لحظه دوپای خود را به‌صورت قطری به زمین می‌زند.
چهارنعل
چهارنعل سریع‌ترین و پرقدرت‌ترین نوع حرکات اسب است که به‌عنوان یک حرکت چهارضرب شناخته می‌شود، در این حرکت هر یک از پاهای اسب به‌صورت جداگانه به زمین برخورد می‌کنند و در یک‌لحظه کوتاه، تمام پاها از زمین جدا می‌شود. چهارنعل معمولاً در مسابقات اسب‌دوانی یا در زمان نیاز به‌سرعت بالا استفاده می‌شود.
چرخش
یکی از دیگر اصطلاحات اسب‌سواری و حرکات رایج در سوارکاری چرخش است که در آن اسب به دستور سوارکار به یک سمت مشخص تغییر جهت می‌دهد. این حرکت در تمامی سطوح آموزش از جمله پرش‌بااسب و درساژ به کار برده می‌شود. بسیار مهم است که اسب در چرخش بدن خود را به شکلی متعادل خم کند تا بتواند بدون ازدست‌دادن سرعت یا تعادل تغییر جهت دهد.
عقب گرد
یکی دیگر از حرکات پیشرفته در سوارکاری است که طی آن اسب به سمت عقب می‌رود این حرکت نیازمند دقت و هماهنگی بالای سوارکار و اسب است سوارکاران حرکت عقب‌گرد را در درساژ و آموزش‌های پیشرفته یاد می‌گیرند. به یاد داشته باشید که حرکت عقب‌گرد تنها در صورتی درست انجام می‌شود که اسب به فرمان سوارکار کاملاً پاسخ دهد.
پرش
از دیگر اصطلاحات رایج در اسب‌سواری پرش است پرش یکی از حرکات کلیدی و جذاب در بسیاری از ورزش‌های سوارکاری است. در این حرکت، اسب با استفاده از قدرت و انعطاف خود از موانع عبور می‌کند پرش در رشته‌های مانند رویداد سه‌گانه و پرش‌بااسب اهمیت بسیاری دارد. پرش نیازمند قدرت عضلات، انعطاف‌پذیری و هماهنگی بالا در اسب است.
لوازم اسب سواری
حال که با اصطلاحات اسب سواری آشنا شده‌اید بد نیست که با لوازم مخصوص این رشته ورزشی هم آشنا شوید:
زین (Saddle)
زین یکی از اساسی‌ترین ابزارهای سوارکاری است از طرفی اسب‌سواری بدون زین هم ممکن است برای سوارکاران مبتدی کمی مشکل باشد؛ بنابراین برای نشستن راحت و کنترل بهتر اسب از زین استفاده می‌شود زین‌ها شامل انواع مختلف پرش، درساژ و چندمنظوره هستند.
یراق (Tack)
یکی دیگر از لوازم اسب‌سواری یراق است یراق‌ها شامل تمامی تجهیزات و ابزارهایی می‌شوند که برای آماده‌سازی اسب جهت سوارشدن یا انجام فعالیت‌های مرتبط استفاده می‌شود شناخت دقیق یراق و نحوه استفاده صحیح از آنها برای هر سوارکاری ضروری است زین، رکاب و افسار همگی شامل جزئیی از یراق به شمار می‌آیند.
رکاب (Stirrup)
رکاب‌ها تکیه‌گاه‌های کوچکی هستند از جنس فلز یا پلاستیک به زین متصل می‌شوند و پاهای سوارکار را نگه می‌دارند رکاب به افراد کمک می‌کند تا تعادل خود را در اسب‌سواری حفظ کند و کنترل بهتری داشته باشد.
افسار (bridle)
افسار برای کنترل سر و حرکات اسب به کار می‌رود و شامل بخش‌های از قبیل دهانه هستند. دهانه نیز قطعه فلزی یا پلاستیکی است که در دهان اسب قرار می‌گیرد و به‌وسیله افسار کنترل می‌شود.
شلاق سوارکاری (Riding Crop)
ابزاری برای هدایت و تصحیح رفتار اسب است که باید بااحتیاط از و در مواقع ضروری از آن استفاده کرد.
ورزش های سوارکاری
ورزش سوارکاری ترکیبی از قدرت، مهارت و هماهنگی بین اسب و سوارکار هستند. این ورزش‌ها چه برای رقابت و چه برای تفریح جذابیت و چالش‌های خاص خود را دارند. این ورزش با تنوع و گستردگی خود برای علاقه‌مندان به اسب و ماجراجویی گزینه‌های بسیاری را ارائه می‌دهد. البته ما در مقالات قبلی به توضیح کاملی از انواع سوارکاری پرداخته‌ایم؛ اما به‌صورت خلاصه درساژ، پرش‌بااسب، استقامت، چوگان، رویداد سه‌گانه نمونه‌ای از محبوب‌ترین انواع اسب‌سواری است.
آناتومی اسب و ارتباط آن با رشته سوارکاری
درک آناتومی اسب و عملکرد بخش‌های مختلف بدن آن برای هر سوارکار ضروری است این شناخت نه‌تنها به بهبود کیفیت سوارکاری کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش سلامت اسب و بهینه‌سازی حرکات او می‌شود. در اینجا به بررسی بخش‌های مختلف آناتومی اسب می‌پردازیم:
1.یال
به مجموعه‌ای از موهای بلند اسب را یال گفته می‌شود که از گردن اسب آویزان است. یال علاوه بر جنبه زیبایی، نقش‌های مهمی در سوارکاری دارد شاید برایتان جالب باشد که بدانید یال به سوارکار کمک می‌کند تا از موقعیت اسب در حین حرکت آگاه شود.شانه‌کردن منظم و حفظ پاکیزگی یال برای جلوگیری از گره‌خوردن و بروز بیماری‌های پوستی بسیار مهم است.
نکته جالبی که در ویکی پدیا آمده است این است که:
برخی از اسب‌ها، مانند اسب‌هایی که در سیرک‌ها یا در نمایش‌ها استفاده می‌شوند، یال‌هایی دارند که تا زانو رشد کرده‌اند. برخی دیگر دارای یال‌هایی هستند که به‌طور عمدی تراشیده شده‌اند. با این حال، زمانی که یال تمیز نشود، معمولاً بیشتر از عرض گردن اسب رشد نمی‌کند، زیرا ساییدگی و پارگی طبیعی طول بالقوه آن را محدود می‌کند.
2.دم
دم اسب علاوه بر جنبه های زیبایی خود ارتباط مستقیم با رفتار و وضعیت روحی اسب دارد حرکت دم می تواند نشانه ای از احساسات اسب مانند ترس، خوشحالی یا عصبانیت باشد. مثلا اگر اسب دم خود را به سمت بالا دهد معمولا به معنای هیجان یا توجه است درحالی که دم پایین نشان دهنده آرامش یا غمگین بودن اسب است. از طرفی در برخی از حرکات مانند پرش با اسب دم می تواند به اسب در حفظ تعادل او کمک کند. مانند یال دم اسب هم باید به طور منظم تمیز و شانه شود.
3.سم
دم‌اسب علاوه بر جنبه‌های زیبایی خود ارتباط مستقیم با رفتار و وضعیت روحی اسب دارد حرکت دم می‌تواند نشانه‌ای از احساسات اسب مانند ترس، خوشحالی یا عصبانیت باشد. مثلاً اگر اسب‌دم خود را به سمت بالا دهد معمولاً به معنای هیجان یا توجه است درحالی‌که دم پایین نشان‌دهنده آرامش یا غمگین بودن اسب است. از طرفی در برخی از حرکات مانند پرش‌بااسب دم می‌تواند به اسب در حفظ تعادل او کمک کند. مانند یال دم‌اسب هم باید به طور منظم تمیز و شانه شود.
4.کپل
بخش عقبی بدن اسب را کپل تشکیل می دهد که به قسمت بالای ران و انتهای ستون فقرات اشاره دارد کپل تاثیر زیادی در حرکت های پرشی و قدرتی اسب دارد این قسمت از بدن اسب در ورزش های مانند درساژ با اسب و پرش نقش مهمی دارد برای تقویت عضلات این قسمت انجام تمرینات پرشی می تواند مفید باشد.
دانستنی های جالب در مورد اسب ها
اسب‌ها موجودات شگفت‌انگیزی هستند که طی قرون و اعصار در کنار انسان‌ها زندگی کردند این حیوانات وفادار و باهوش در طول تاریخ به‌عنوان ابزار حمل‌ونقل، شرکت در جنگ‌ها و حتی در دنیای ورزش و تفریح خدمت کرده‌اند در این بخش برخی از دانستی های جالب و شگفت‌انگیز درباره اسب‌ها آورده شده است و ممکن است برای شما هم جذاب باشد:
- یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد چشم اسب‌ها این است که آنها قادرند تقریباً 360 درجه را ببینند. این به این معنا است که آنها می‌توانند بدون حرکت‌دادن سرخود، محیط اطرافشان را به طور کامل مشاهده کنند. این ویژگی باعث می‌شود اسب‌ها در موقعیت‌های پر خطر، از خطرات احتمالی آگاه باشند.
- اسب‌ها توانایی زیادی در تشخیص احساسات انسان دارند تحقیقات نشان داده است که اسب‌ها می‌توانند تفاوت بین حالت‌های عاطفی انسان‌ها را از روی صورت و صدا تشخیص دهند؛ مثلاً وقتی سوارکار خوشحال است اسب‌ها رفتاری آرام و دوستانه از خود نشان می‌دهند، درحالی‌که وقتی ناراحت است ممکن است کمی بیشتر محتاط و نگران شود.
- شرایط خوب زندگی و مراقبت، اسب‌ها می‌توانند به مدت 25 تا 30 سال زندگی کنند البته برخی از اسب‌ها تا 40 سال نیز عمر می‌کنند طول عمر اسب به عواملی مانند نژاد، سلامتی و نحوه مراقبت از آنها بستگی دارد.
- همان‌طور که می‌دانید اسب‌ها از لحاظ سرعت جزو سریع‌ترین حیوانات در خشکی هستند. برخی از نژادهای اسب قادرند در هنگام دویدن سریع به سرعتی بالغ بر 70 کیلومتر در ساعت برسند. این ویژگی اسب‌ها را برای ورزش‌های مختلف مانند مسابقات اسب‌دوانی و پولوی مناسب می‌سازد.
نتیجه گیری
با شناخت اصطلاحات اسب سواری می‌توانید تجربه‌ای بهتر و ایمن‌تر در این رشته داشته باشید در کنار یادگیری این اصطلاحات شما باید با نحوه مراقبت و نگهداری از اسب آشنا باشید در نهایت فرقی نمی‌کند تازه‌کار باشید یا سوارکار حرفه‌ای درک دقیق اصطلاحاتی مانند یورتمه، چهارنعل، پرش، چرخیدن و.. می‌تواند مهارت‌های شما را به سطح بالاتری ارتقا دهد.
سوالات متدوال
- مهمترین تجهیزات اولیه برای شروع سوارکاری چیست؟
تجهیزاتی چون زین، رکاب، افسار، کلاه ایمنی و چکمه‌های سوارکاری از تجهیزات اولیه اسب‌سواری است.
- چگونه می توان اعتماد یک اسب را جلب کرد؟
ایجاد ارتباط ملایم، ارائه غذا و تمرین‌های منظم می‌تواند به جلب‌اعتماد اسب کمک کند.
- اصطلاحات اسب‌سواری شامل چه مواردی است؟
اصطلاحات رایج در اسب‌سواری که شامل همان حرکات اصلی سوارکاری است عبارت است از قدم، یورتمه و چهارنعل
ناراتک نوین آرکا (مجموعه گردشگری،تفریحی ورزشی آرکا)
