پنج اثر اصلی در سوارکاری که تسلط بر آن ها برای هر سوارکاری ضروری است

 اگر جزو افرادی هستید که علاقه زیادی به اسب‌ها و اسب‌سواری دارید،احتمالاً برایتان این سؤال پیش آمده است که چگونه یک سوارکار حرفه‌ای با حیوانی نجیب اما قدرتمندی مثل اسب ارتباط برقرار می‌کند و کنترل آن را به‌راحتی در دست می‌گیرد؟
راز این ارتباط ظریف و پیچیده، تنها در به کارگیری پنج اثر اصلی در سوارکاری است. در واقع این پنج اثر زبان بی‌صدا و مشترک بین اسب و سوارکار است که خوشبختانه اسب‌ها آن‌ها را به‌خوبی می‌فهمند.

در این مقاله به بررسی انواع اثرات در سوارکاری می‌پردازیم و به طور ویژه پنج اثر اصلی در سوارکاری را به شما آموزش می‌دهیم. پس با ما همراه باشید.

اثر در سوارکاری

 قبل از اینکه به آموزش پنج اثر اصلی در سوارکاری بپردازیم، ابتدا باید با اصطلاحاتی که در این زمینه استفاده می‌شود آشنا شویم.
در رشته سوارکاری با اسب به مجموعه سیگنال‌هایی که از طرف سوارکار بر بدن اسب وارد می‌شود تا با اسب ارتباط برقرار کند اثر گفته می شود. این سیگنال‌ها می‌توانند شامل فشار بر افسار، استفاده از پاها، تغییر وزن بدن، صدا و حتی حالت صورت سوارکار باشند. هدف از اعمال اثر، هدایت و کنترل حرکات اسب است. به عبارت ساده‌تر، اثر همان زبانی است که سوارکار با آن با اسب صحبت می‌کند.

اصطلاح داخل و خارج در سوارکاری

 در هنگام آموزش اثرها از دو عبارت داخل یا خارج استفاده می‌شود. این عبارت‌ها به موقعیت و جهت حرکت سوارکار و اسب اشاره می‌کند.

• داخل: داخل به سمت مرکز میدان یا دایره اشاره دارد. در واقع سمتی که به مرکز میدان نزدیک‌تر است داخل محسوب می‌شود؛ بنابراین به طور مثال اگر اسب در حال چرخش به سمت چپ باشد، سمت چپ اسب، داخل است.

•  خارج: خارج به سمت حاشیه یا بیرون از میدان اشاره دارد. در واقع سمتی که از مرکز میدان دورتر است خارج محسوب می‌شود. در همان مثال چرخش به سمت چپ، سمت راست اسب، خارج است.

نمایش داخل و خارج بر روی دایره،طرزقرارگرفتن لگن(قرمز)،شانه ها(آبی)،سر(زرد) دریک چرخش

انواع مختلف اثر در سوارکاری

 اثرات در سوارکاری را می‌توان به دودسته اصلی تقسیم کرد:

• اثرات طبیعی در سوارکاری

 این اثرات به طور مستقیم از بدن سوارکار به بدن اسب اعمال می‌شود و شامل وزن بدن، ساق‌ پاها، دست‌ها و صدا می‌شوند.

وزن بدن

 سوارکار با کمک وزن و ایجاد تغییر در مرکز ثقل خود می‌تواند بر روی حفظ تعادل در اسب سواری و حرکت اسب اثر داشته باشد، به‌طوری‌که با انتقال وزنش به سمت جلو، سبب تشویق اسب برای حرکت به جلو شود و از انتقال وزن به سمت عقب برای توقف یا کاهش سرعت اسب استفاده کند.

دست‌ها

 از دست‌ها برای اعمال اثر بر روی افسار اسب استفاده می‌شود. با فشار ملایم دست‌ها بر افسار، اسب متوجه می‌شود که باید سرعت خود را کم کند یا متوقف شود و برعکس با کشش ملایم افسار به سمت جلو، اسب تشویق می‌شود سرعت خود را افزایش دهد. همین‌طور با تغییر موقعیت دست‌ها به سمت چپ یا راست، سوارکار به اسب می‌گوید که به کدام سمت حرکت کند.

ساق پاها

 با اعمال فشار ساق پا به پهلوهای اسب، اسب به سمت جلو حرکت می‌کند. همچنین سوارکار با تغییردادن موقعیت ساق پا به سمت داخل یا خارج به اسب می‌فهماند که به کدام سمت خم شود.

صدا

 صدا نیز یک ابزار قدرتمند برای ارتباط با اسب است. استفاده از صداهای بلند و محکم برای جلب‌توجه اسب است. صدای آرام و تشویقی سبب آرامش اسب می‌شود و او را تشویق به همکاری می‌کند.

• اثرات مصنوعی در سوارکاری

این اثرات با استفاده از ابزارهایی مانند افسار و شلاق انجام می‌شوند.

افسار

 یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی بین اسب و سوارکار است. با استفاده صحیح از افسار و اعمال فشار مناسب بر دهان اسب، سوارکار می‌تواند سروگردن اسب را کنترل کند و جهت حرکت او را تغییر دهد. سوارکار با تغییر شدت فشار بر افسار می‌تواند سرعت حرکت اسب را کنترل کند.

شلاق

 درگذشته از شلاق به‌عنوان ابزار اصلی برای کنترل و آموزش اسب‌ها استفاده می‌شد؛ اما امروزه با پیشرفت علم روان‌شناسی اسب‌ها، استفاده از شلاق خصوصاً در مسابقات محدود شده است.
به‌طورکلی زمانی که اسب حواسش پرت است و به دستورات سوارکار توجه نمی‌کند یا اسب به اثرات دیگر مانند فشار ساق پا یا کشیدن افسار پاسخ نمی‌دهد یا در زمان خستگی و بی‌حوصلگی اسب می‌توان با ضربه ملایم شلاق او را به حرکت وادار کرد.
باید به این نکته توجه داشته باشید که تنها در مواقع ضروری از شلاق استفاده شود، ضربه شلاق باید بسیار ملایم و کوتاه باشد و به قسمت‌های حساس بدن اسب مانند پهلوها یا باسن اسب ضربه وارد نشود.

شلاق یک اثر و کمک مصنوعی برای کنترل و هدایت بهتر اسب است.

آموزش پنج اثر اصلی در سوارکاری

 سوارکار با کمک  پنج اثر اصلی می‌تواند کنترل دائمی بر روی اسب خود داشته باشد.
که البته این اثرات به دودسته ساده و مرکب تقسیم می‌شوند، اثر ساده فقط با کمک یک اثر طبیعی به وجود می‌آید (اثر اول) و اثر مرکب از ترکیب و هماهنگی چند اثر طبیعی خلق می‌شود. اثر مرکب به دودسته زیر تقسیم می‌شود:

• مرکب موافق: دست و ساق پای هم جهت، اثر را به اسب اعمال می‌کنند. (اثر دوم و پنجم)

• مرکب مخالف: دست و ساق پای مخالف، اثر را به اسب اعمال می‌کنند. (اثر سوم و چهارم)

با ما همراه باشید تا اثرات پنج‌گانه در سوارکاری را به شما آموزش دهیم.

اثر اول: دست جلوباز – مستقیم

 همان‌طور که گفتیم این اثر در دسته‌بندی اثر ساده قرار دارد.

•  هدف: ایجاد انعطاف‌پذیری در گردن اسب، آموزش‌دادن به اسب برای حرکت‌کردن به‌صورت مستقیم

•  نحوه اجرا: درصورتی‌که دست‌ راست را دست اثر دهنده فعال در نظر بگیریم دست راست به سمت مستقیم و روبه‌جلو کشیده می‌شود در همین حین مچ دست راست را نود درجه به سمت خارج می‌چرخانیم. در  واقع مچ دست به سمت آرنج می‌شکند. دست دیگر (دست چپ) به‌عنوان دست کنترل‌کننده، کمی پایین‌تر و جلوتر قرار می‌گیرد. هر دو ساق پا به طور مساوی روی پهلوهای اسب فشار وارد می‌کنند و سوارکار کمی به سمت راست متمایل می‌شود.

•  تأثیر روی اسب: باعث می‌شود اسب‌سر و گردن خود را به سمت دست راست خم کند سپس شانه‌های او سنگین شده و به سمت دست راست خم شود در نتیجه، بدن او نیز به همان سمت متمایل شود و در آخر اسب در حالت آرامش و تعادل قرار می‌گیرد.

 اثر دوم: جمع‌کردن

 این اثر در دسته‌بندی مرکب موافق قرار دارد.

•  هدف: آماده‌سازی اسب برای انجام حرکات پیچیده‌تر و افزایش جمع‌شدگی بدن.

•  نحوه اجرا: دست داخل به‌موازات شانه اسب به سمت عقب کشیده می‌شود و ساق داخل به سمت جلو حرکت می‌کند. ساق خارج چهار انگشت پشت تنگ قرار می‌گیرد که میزان قوس بدن اسب را تأمین کند. نشست سوار نیز به سمت جلو متمایل می‌شود.

•  تأثیر روی اسب: باعث می‌شود اسب گردن خود را جمع کرده و کپل قسمت پشت خود را بالا بیاورد.

اثر سوم: خم‌کردن

 این اثر در دسته‌بندی مرکب مخالف قرار دارد و با نام دست جلوی مخالف تعریف می‌شود.

• هدف: آموزش اسب به خم‌شدن به طرفین و انعطاف‌پذیری بیشتر.

• نحوه اجرا: دست فعال به سمت داخل کشیده می‌شود و ساق فعال به سمت خارج حرکت می‌کند. ساق دیگر به‌عنوان ساق نگهدارنده عمل می‌کند.
  دست خارج از روی گردن اسب به سمت داخل متمایل است و پوزه اسب به سمت خارج می‌رود. قفای اسب به سمت داخل می‌رود ساق داخل در جایی که قرارداد حرکت جلو اسب را تأمین می‌کند. ساق خارج چهار انگشت پشت تنگ میزان قوس بدن اسب را تعیین می‌کند.

• تأثیر روی اسب: باعث می‌شود اسب بدن خود را به سمت داخل خم کند.

 اثر چهارم: تغییر جهت

 این اثر، در دسته‌بندی اثر مرکب مخالف قرار دارد.

• هدف: آموزش اسب به تغییر جهت و حرکت در مسیرهای متفاوت.

• نحوه اجرا: دست راست به سمت داخل کشیده می‌شود و ساق راست به سمت خارج حرکت می‌کند. هم‌زمان، نشست سوار نیز به سمت جهت تغییر حرکت می‌کند.

• تأثیر روی اسب: باعث می‌شود اسب بدن خود را به سمت داخل خم کرده و جهت حرکت خود را تغییر دهد.

در اثر سوم و چهارم شانه های اسب در جهت مخالف کپل های آن قرار می گیرد

اثر پنجم: توقف

 این اثر جزو اثرهای مرکب موافق است و با نام تکیه یا leg yield معرفی می‌شود.

• هدف: آموزش اسب به توقف کامل و سریع.

• نحوه اجرا: دست‌ها به سمت عقب کشیده می‌شوند و ساق‌ها به‌شدت به پهلوهای اسب فشار وارد می‌کنند. سوارکار نیز به سمت عقب متمایل می‌شود.

• تأثیر روی اسب: باعث می‌شود اسب حرکت خود را متوقف کند.

برای تسلط بر اثرها در سوارکاری و برقراری ارتباط مؤثر با اسب و یادگیری صحیح تکنیک‌های آن، آموزش دیدن زیر نظر مربی حرفه‌ای و تمرین مداوم ضروری است.

در باشگاه سوارکاری هامون واقع در مجموعه تفریحی‌ورزشی ناراتک نوین آرکا با آموزش‌های تخصصی زیر نظر مربیان باتجربه و حرفه‌ای می‌توانید به‌صورت جزئی‌تر با این پنج اثر اصلی در سوارکاری آشنا شوید و با تمرین‌های تخصصی مربی مربوطه در آن‌ها مسلط شوید. پس تردید نکنید و همین حالا با کارشناسان مجموعه تماس بگیرید تا از شرایط برگزاری دوره‌های آموزشی ما مطلع شوید.

سخن پایانی

 در این مقاله سعی بر این داشتیم که شما را با انواع اثرات به‌ویژه پنج اثر اصلی در سوارکاری آشنا کنیم، به یاد داشته باشید که درک عمیق این پنج اثر اصلی، پایه و اساس پیشرفت در ورزش سوارکاری است. امیدوارم این مقاله برای شما مفید واقع شود و بتوانید با به‌کارگیری نکات کلیدی آن از اسب‌سواری لذت بیشتری ببرید.

سؤالات متداول

•  چه تفاوتی بین اثر طبیعی و مصنوعی وجود دارد؟
  اثر طبیعی مستقیماً از بدن سوارکار نشأت می‌گیرد و نیاز به ابزار خاصی ندارد؛ اما اثر مصنوعی با استفاده از ابزارهایی مانند افسار و شلاق انجام می‌شود.

•  آیا می‌توان بدون استفاده از ابزار، اسب را کنترل کرد؟
  تا حدودی بله می‌توان با استفاده از اثرات طبیعی مانند وزن بدن، ساق‌ها و صدا اسب را کنترل کرد. اما برای آموزش‌های پیشرفته و انجام برخی حرکات، استفاده از ابزار ضروری است.

•  چه عواملی باعث می‌شوند که اسب به اثرات سوارکار پاسخ ندهد؟
  ترس یا اضطراب، درد، عدم درک فرمان، عدم اعتماد به سوارکار

•  آیا همه اسب‌ها به یک اندازه به آموزش‌ها و اثرات پاسخ می‌دهند؟
  خیر، هر اسبی شخصیت و توانایی‌های یادگیری متفاوتی دارد. برخی اسب‌ها سریع‌تر و برخی دیگر کندتر یاد می‌گیرند.

ناراتک نوین آرکا (مجموعه گردشگری، تفریحی‌ورزشی آرکا)